Σύμφωνα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, 11 Μαρτίου 2020, για τη λήψη κατεπειγόντων μέτρων αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID– 19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του προβλέφθηκε πέραν των άλλων στο άρθρο 4 με τίτλο: «Έκτακτα μέτρα και προσωρινά μέτρα στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού COVID– 19 ως προς την οργάνωση του χρόνου και του τόπου εργασίας», η δυνατότητα στους γονείς εργαζόμενους να κάνουν χρήση της άδειας ειδικού σκοπού.
Άδεια ειδικού σκοπού υπαλλήλων στον ιδιωτικό τομέα
Ως γονείς εργαζόμενοι νοούνται οι γονείς παιδιών:
1) Που είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς.
2) Που φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
3) Που φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας των παιδιών.
4) Οι εργαζόμενοι γονείς ατόμων με αναπηρία, τα οποία, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, είναι ωφελούμενοι σε δομές παροχής υπηρεσιών ανοιχτής φροντίδας για άτομα με αναπηρία.
Η ανωτέρω άδεια μπορεί να ληφθεί από την 10η Μαρτίου 2020, εφόσον ένας τουλάχιστον γονέας εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτός ακόμα και αν ο άλλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας. Το δικαίωμα λήψης άδειας ειδικού σκοπού εξαρτάται από τον χρονικό διάστημα που θα παραμείνουν κλειστές οι ανωτέρω μονάδες. Η άδεια ειδικού σκοπού είναι διάρκειας κατ’ ελάχιστον τριών ημερών, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος κάνει χρήση μιας ημέρας από την κανονικής του άδεια για κάθε τρεις της άδειας ειδικού σκοπού (π.χ. για τέσσερις ημέρες άδειας, ο εργαζόμενος χρεώνεται με μια ημέρα κανονικής άδειας, για οκτώ ημέρες άδειας ο εργαζόμενος χρεώνεται δύο ημέρες ειδικής άδειας κ.ο.κ.).
Σε περίπτωση κατά την οποία και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί, στον ίδιο ή σε διαφορετικούς εργοδότες, με κοινή υπεύθυνη τους δήλωση προς τον /τους εργοδότη/-ες, γνωστοποιούν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της ανωτέρω άδειας, ή σε περίπτωση που μοιραστούν την άδεια, γνωστοποιούν τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα χρήσης της άδειας από καθέναν εξ αυτών.
Εάν ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα και ο άλλος στον δημόσιο, προκειμένου ο υπάλληλος του ιδιωτικού τομέα να λάβει άδεια θα πρέπει να προσκομίσει στον εργοδότη του υπεύθυνη δήλωση του εργαζομένου γονέα στον δημόσιο τομέα ότι δεν κάνει χρήση της άδειας.
Εάν εργάζεται μόνον ο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός που εργάζεται δεν μπορεί να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού, παρά μόνον εάν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από κορωνοϊό, ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑΜΕΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).
Σε περίπτωση διαζυγίου ή διαστάσεως των γονέων, την άδεια ειδικού σκοπού την λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια του παιδιού ή τη γονική μέριμνα. Ωστόσο, παρέχεται η δυνατότητα στους διαζευγμένους ή εν διαστάσει γονείς με κοινή υπεύθυνη τους δήλωση να συμφωνήσουν διαφορετικά.
Υποχρέωση του εργοδότη αποτελεί η ενημέρωση του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, σχετικά με τους εργαζόμενους που έκαναν χρήση της άδειας ειδικού σκοπού και της διάρκειας αυτής. Τα 2/3 καλύπτονται από τον εργοδότη και το 1/3 από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Άδεια ειδικού σκοπού δημοσιών υπαλλήλων και λοιπές διευκολύνσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, υπάλληλοι, που απασχολούνται σε δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και νομικά πρόσωπα αυτών, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου εντός Γενικής Κυβέρνησης με οποιαδήποτε σχέση εργασίαςκαι έχουν τέκνα που φοιτούν σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και σχολικές μονάδες, των οποίων η λειτουργία αναστέλλεται προσωρινά, στο πλαίσιο λήψης κατεπειγόντων μέτρων αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού, και ειδικότερα τέκνα που φοιτούν έως και την τάξη της Γ΄ Γυμνασίου,δύνανται να απουσιάσουν από την υπηρεσία τους για το χρονικό διάστημα αναστολής της λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων στις οποίες φοιτούν τα τέκνα τους.
Για κάθε τέσσερις (4) ημέρες απουσίας, οι τρείς (3) ημέρες καταγράφονται από την αρμόδια υπηρεσία ως δικαιολογημένη απουσία λόγω προσωρινής αναστολής λειτουργίας του σταθμού ή της σχολικής μονάδας που φοιτά το τέκνο του/της υπαλλήλου και κατά τη διάρκεια αυτής καταβάλλονται αποδοχές και η μία (1) ημέρα απουσίας αποτελεί κανονική άδεια. Εάν ο υπάλληλος κάνει χρήση μικρότερου χρονικού διαστήματος, αυτό θα λογισθεί στο σύνολο του ως κανονική άδεια.
Οι υπάλληλοι θα πρέπει να προσκομίσουν αμέσως ή εντός ευλόγου χρόνου σε περίπτωση αδυναμίας άμεσης προσκόμισης, στην οικεία Διεύθυνση Προσωπικού υπεύθυνη δήλωση ή βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι το τέκνο τους φοιτά στη συγκεκριμένη δομή η οποία έχει προσωρινά ανασταλεί, εκτός αν προκύπτει ήδη από το αρχείο της υπηρεσίας.
Εάν και οι δυο γονείς είναι υπάλληλοι, με κοινή τους δήλωση που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους, καθορίζεται ποιος από τους δύο κάνει χρήση της ειδικής άδειας, εκτός αν με την ίδια δήλωση καθορίζουν χρονικά διαστήματα χρήσης της ειδικής άδειας εκ περιτροπής. Το χρονικό διάστημα της άδειας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ημερών ανά γονέα.
Εάν ο ένας εκ των δύο γονέων ασχολείται στον ιδιωτικό τομέα, απαιτείται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του γονέα που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα περί μη χρήσης της ειδικής άδειας ή της εργασίας εξ αποστάσεως.
Εάν ο σύζυγος του υπαλλήλου,που απασχολείται στους φορείς που αναφέρθηκαν ανωτέρω,απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια, ιδίως άδεια ανατροφής και άδεια υπηρεσιακής βεβαίωσης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, με εξαίρεση την αναρρωτική άδεια εξαιτίας της οποίας δεν είναι δυνατή η φροντίδα τέκνων, ο/η σύζυγος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας τη
Εάν ο/η σύζυγος του/της υπαλλήλου δεν εργάζεται, δεν δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας ο υπάλληλος, παρά μόνον εάν ο γονέας που δεν εργάζεται νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από κορωνοϊό, ή είναι άτομο με αναπηρία (ΑΜΕΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), όπου απαιτείται και η προσκόμιση της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης.
Την ειδική άδεια δικαιούται ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια των τέκνων.
Αντί της χρήσης ειδικής άδειας, οι υπάλληλοι, κατόπιν αίτησής τους, δύνανται να εργαστούν με μειωμένο ωράριο, μέχρι και 25% ημερησίως, χωρίς ανάλογη μείωση των αποδοχών τους. Σε περίπτωση χρήσης της ανωτέρω διευκόλυνσης, ο υπάλληλος υποχρεούται μετά την άρση της προσωρινής αναστολής λειτουργίας των σταθμών ή σχολικών μονάδων, να απασχοληθεί τις αντίστοιχες ώρες μείωσης του ωραρίου λειτουργίας, πέραν του ωραρίου του χωρίς αμοιβή υπερωριακής απασχόλησης, οπότε ο χρόνος αυτός υπολογίζεται ως πραγματική υπηρεσία. Εξαίρεση από την υποχρέωση υπερωριακής απασχόλησης προβλέπεται για περιπτώσεις λήξης συμβάσεων εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου.
Για τους υπαλλήλους που απασχολούνται, με οποιοδήποτε καθεστώς εργασίας, στο Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και τους φορείς αυτού καθώς και για το ένστολο προσωπικό, για την χρήση της ειδικής άδειας ή της παροχής εργασίας τους αλλά με μειωμένο ωράριο απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της υπηρεσίας.